In een steeds veranderende professionele wereld is de ergonomische werkplek een cruciaal thema voor de gezondheid van werknemers. Lange tijd werd ergonomie beperkt tot de hoogte van een bureau of de vorm van een stoel. Tegenwoordig gaat het veel verder: het omvat het hele werkmilieu, van verlichting tot schermpositie en zelfs werken in staande houding.
Een goed ingerichte ergonomische werkplek betekent een duurzame verbetering van levenskwaliteit op kantoor, het voorkomen van musculoskeletale aandoeningen (MSA) en het stimuleren van gezonde productiviteit. Hier vind je de beste praktijken om een ergonomische werkplek te creëren, inclusief de voordelen van afwisselen tussen zitten en staan.
De uitdagingen van ergonomie van de werkplek begrijpen
Kantoorwerk betekent vaak langdurig in een statische houding achter een scherm zitten. Vaak is de werkomgeving niet aangepast aan de morfologie of gewoonten van werknemers. Het gevolg: rugpijn, spanning in nek en schouders, zware benen, vermoeide ogen… Op termijn kunnen deze kleine klachten chronisch worden en echte gezondheidsrisico’s vormen.
Daarom draait de ergonomie van de werkplek om het ontwerpen van een omgeving die zowel fysieke als cognitieve behoeften respecteert. Het gaat niet enkel om comfort, maar om echte preventie van beroepsrisico’s. Vooral MSA’s, vandaag een van de belangrijkste oorzaken van werkverzuim in Frankrijk, kunnen hiermee sterk verminderd worden.
Staand werken: een trend die terrein wint
Om de effecten van sedentair gedrag tegen te gaan, kiezen steeds meer bedrijven voor verstelbare bureaus. Deze maken het mogelijk om tijdens de dag van houding te wisselen. Staand werken, ooit voorbehouden aan industrie of retail, verovert nu ook kantoorruimtes.
Wat zijn de voordelen van staand werken?
– Minder rugpijn: regelmatig van houding wisselen ontlast de tussenwervelschijven.
– Betere bloedsomloop: staan activeert de voetsteun en vermindert zwaartegevoel.
– Meer focus: sommige medewerkers ervaren een hogere concentratie bij staand werk, vooral bij korte taken.
– Preventie van MSA’s: houdingswisselingen beperken overbelasting van bepaalde lichaamsdelen.
Een ergonomische werkplek creëren: de kernpunten
Een werkplek moet zich aanpassen aan elke persoon. Let vooral op deze aspecten, zowel zittend als staand (zie ook ons artikel “Hoe een ergonomische en gezonde werkplek creëren?“):
- Het bureau en de werkhoogte
Stel het bureau zo in dat de onderarmen natuurlijk rusten en een comfortabele hoek vormen met de schouders. Een verstelbaar bureau maakt het eenvoudig om af te wisselen tussen zitten en staan.
Bij staand werk moet het werkblad zich op ellebooghoogte bevinden om optrekken van de schouders of buigen van de rug te vermijden.
- Het scherm en de werktools
Plaats het scherm op ooghoogte, ongeveer 50 tot 70 cm van het gezicht. Een verstelbare standaard of arm maakt dit makkelijker. Houd toetsenbord en muis binnen handbereik om belastende bewegingen te vermijden.
- De stoel of ergonomische zetel
Kies een verstelbare ergonomische stoel met goede lendensteun. Houd de voeten plat op de grond of gebruik indien nodig een voetensteun.
- Verlichting
Goede verlichting is essentieel om oogvermoeidheid te beperken. Geef de voorkeur aan natuurlijk licht en vermijd reflecties op het scherm. Een bureaulamp met regelbare intensiteit is een meerwaarde.
- Bewegingsruimte
Zorg voor voldoende ruimte om vrij te bewegen. Houd het werkblad overzichtelijk en de loopzones vrij. Het ontwerp van de werkplek moet natuurlijke bewegingen bevorderen, vooral voor armen en bovenlichaam.
Vermijd langdurig staan: het belang van afwisseling
Staand werken heeft voordelen, maar te lang rechtstaan kan leiden tot pijnlijke voeten, zware benen of zelfs veneuze problemen. Daarom is afwisseling de sleutel: wissel regelmatig tussen zitten, staan en bewegen.
Enkele praktische tips:
– Verander elke 30 tot 60 minuten van houding.
– Gebruik een antivermoeidheidsmat bij staand werk.
– Plan actieve pauzes in: stretchen, wandelen, schouders draaien…
– Doe korte taken (telefoontjes, lezen, korte meetings) rechtop.
– Stimuleer een cultuur van beweging in het bedrijf, bijvoorbeeld wandelvergaderingen of variabele werkzones.
Naar een cultuur van welzijn op het werk
De ergonomische werkplek mag niet worden gezien als een technische verplichting, maar als een duurzame investering in welzijn. Door verstelbare bureaus, goed doordachte inrichting en bewustwording rond houdingen dragen bedrijven actief bij aan de gezondheid van hun teams.
Meer nog dan apparatuur gaat het om organisatie: flexibiliteit in werkplekken, ruimte voor pauzes, diversiteit in werkzones… en vooral luisteren naar individuele behoeften.
Conclusie
Werken, zittend of staand, mag nooit statisch zijn. Een goed ingerichte ergonomische werkplek voorkomt niet alleen pijn en MSA’s, maar stimuleert ook een gezondere, dynamischere en menselijkere werkomgeving.
Met eenvoudige oplossingen – zoals een verstelbaar bureau, beter gebruik van werktools en modulaire ruimtes – kan de werkplek veranderen in een hefboom voor preventie en duurzaam welzijn.
Gepubliceerd op 30/05/2025
